Rozważania Biblijne - 11.05.2025
Ebene 2
Pierwsze czytanie - z Dziejow Apostolskich 13, 14.43-52
Odpłynąwszy z Pafos, Paweł i jego towarzysze przybyli do Perge w Pamfilii, a Jan wrócił do Jerozolimy, odłączywszy się od nich. Oni zaś przeszli przez Perge, dotarli do Antiochii Pizydyjskiej, weszli w dzień sobotni do synagogi i usiedli.
Po zakończeniu zebrania, wielu Żydów i pobożnych prozelitów towarzyszyło Pawłowi i Barnabie, którzy w rozmowie starali się zachęcić ich do wytrwania w łasce Boga. W następny szabat zebrało się niemal całe miasto, aby słuchać słowa Bożego. Gdy Żydzi zobaczyli tłumy, ogarnęła ich zazdrość, i bluźniąc sprzeciwiali się temu, co mówił Paweł. Wtedy Paweł i Barnaba powiedzieli odważnie: «Należało głosić słowo Boże najpierw wam. Skoro jednak odrzucacie je i sami uznajecie się za niegodnych życia wiecznego, zwracamy się do pogan. Tak bowiem nakazał nam Pan: Ustanowiłem Cię światłością dla pogan, abyś był zbawieniem aż po krańce ziemi». Poganie słysząc to radowali się i wielbili słowo Pańskie, a wszyscy, przeznaczeni do życia wiecznego, uwierzyli. Słowo Pańskie rozszerzało się po całym kraju. Ale Żydzi podburzyli pobożne a wpływowe niewiasty i znaczniejszych obywateli, wzniecili prześladowanie Pawła i Barnaby i wyrzucili ich ze swoich granic. A oni otrząsnąwszy na nich pył z nóg, przyszli do Ikonium, a uczniów napełniało wesele i Duch Święty.
Jestesmy w synagodze, w Antiochii Pizydyjskiej (srodek Azji Mniejszej). Jest sobota rano, zaczyna sie poranna modlitwa szabatowa, w ktorej uczestnicza mezczyzni, nalezacy do trzech roznych grup :
- 1 Grupa tych, ktorzy urodzili sie Zydami
- 2 Grupa prozelitow czyli pogan nawroconych na wiare zydowska i obrzezanych
- 3 Grupa tak zwanych « bojacych sie Boga », ktorych Lukasz nazywa poganami. Sa zywo zainteresowani judaizmem, dobrze znaja Pisma swiete i uczestnicza w modlitwach w synagodze. Jednak nie zostali obrzezani.
Pawel i Barnaba po modlitwie przemawiaja do swych braci Zydow. Opowiadaja im o Jezusie z Nazaretu.
Wszyscy Apostolowie sa Zydami z urodzenia i sa przekonani, ze Jezus jest oczekiwanym Mesjaszem. Pawel planuje odwiedzic wszystkie synagogi, jest przekonany, ze caly narod zydowski, ktory dobrze zna Pisma, rozpozna w koncu w Jezusie Mesjasza i w ten sposob pociagnie za soba nawrocenie pogan…
Pawel uwaza, ze plan Bozy rozgrywa sie w dwoch etapach:
1. Powolanie narodu wybranego.
2. Narod wybrany niesie nowine o Zbawieniu Bozym innym ludom i narodom poganskim.
· «To zbyt mało, iż jesteś Mi Sługą dla podźwignięcia pokoleń Jakuba i sprowadzenia ocalałych z Izraela! Ustanowię cię światłością dla pogan, aby moje zbawienie dotarło aż do krańców ziemi» (Iz 49, 5-6)
Sam Jezus posyla Apostolow najpierw do ludu Izraela :
· « tych to Dwunastu wysłał Jezus, dając im następujące wskazania: «Nie idźcie do pogan i nie wstępujcie do żadnego miasta samarytańskiego! Idźcie raczej do owiec, które poginęły z domu Izraela. Idźcie i głoście: "Bliskie już jest królestwo niebieskie". (Mt 10, 5-7)
Pawel z Barnaba przyszedlszy do Antiochi w pierwszy szabat, udaja sie do synagogi. Zostaja dobrze przyjeci, spodziewaja sie wiec, ze uda sie im poruszyc serca braci Zydow i ze niektorzy z nich, podobnie jak oni sami, stana sie chrzescijanami.
Tydzien pozniej, w kolejny szabat, znow przemawiaja w synagodze. Wiele osob przyszlo specjalnie, by ich posluchac, a to, zaczyna niepokoic niektore wazne osobistosci… Lukasz pisze : «W następny szabat zebrało się niemal całe miasto, aby słuchać słowa Bożego. Gdy Żydzi zobaczyli tłumy, ogarnęła ich zazdrość, i bluźniąc sprzeciwiali się temu, co mówił Paweł. «
Wystepuje tu pewna niejasnosc w slownictwie. Lukasz nazywa Zydami, tylko tych, ktorzy przeciwstawia sie Pawlowi. Prawdopodobnie na chrzescijanstwo przeszli tylko tak zwani « bojacy sie Boga » czyli sympatyzujacy Juadizmowi (patrz wyzej : grupa 3). To o nich pisze Lukasz (nazywa ich poganami bo nie przyjeli w pelni judaizmu) : « Poganie słysząc to radowali się i wielbili słowo Pańskie, a wszyscy, przeznaczeni do życia wiecznego, uwierzyli. » (w.48)
«Należało głosić słowo Boże najpierw wam. Skoro jednak odrzucacie je i sami uznajecie się za niegodnych życia wiecznego, zwracamy się do pogan. Tak bowiem nakazał nam Pan: Ustanowiłem Cię światłością dla pogan, abyś był zbawieniem aż po krańce ziemi».
- Poniewaz tylko kilka osob przylacza sie do chrzescijan, Pawel zaczyna rozumiec, ze niestety nie wszyscy Zydzi pojda za nimi. Zastanawia sie wiec nad zmiana swych planow. Opierajac sie na slowach Izajasza, ktory przepowiadal ze « mala reszta Izraela » uratuje cala ludzkosc (nawrocenie pogan), Pawel rozumie, ze nadszedl czas gloszenia Dobrej Nowiny poganom. Odtad razem z Barnaba i innymi Uczniami zwracaja sie najpierw do « bojacych sie Boga » i pozniej do samych pogan. To wlasnie w Antiochii Pizydyjskiej doszlo do decydujacego momentu zwrtonego w zyciu pierwszych chrzescijan.
Psalm 100, 1-2, 3, 5
Wykrzykujcie na cześć Pana, wszystkie ziemie;
służcie Panu z weselem!
Wśród okrzyków radości stawajcie przed Nim!
Wiedzcie, że Pan jest Bogiem:
On sam nas stworzył, my Jego własnością,
jesteśmy Jego ludem, owcami Jego pastwiska.
Albowiem dobry jest Pan,
łaskawość Jego trwa na wieki,
a wierność Jego przez pokolenia.
- Spiewany dzis psalm mimo, ze bardzo krotki, w kazdym zdaniu nawiazuje do histori i wiary calego narodu wybranego. Zostal skomponowany do liturgii, towarzyszacej skladaniu ofiary dziekczynnej w Swiatyni Jerozolimskiej. Nazywany jest « todah », co po hebrajsku znaczy « dziekuje ».
« Wykrzykujcie na cześć Pana, służcie Panu… Wśród okrzyków radości stawajcie przed Nim! «
- Kiedy narod wybrany dziekuje Bogu, to zawsze ma to odniesienie do Dziekczynienia za Przymierze.
- W samym centrum modlitwy i przekazu wiary zydowskiej jest pamiec o tym, ze Bog wyzwolil ich z niewoli i zawarl z nimi Przymierze.
wykrzykujcie na cześć Pana
- Te slowa jezyka hebrajskiego uzywane byly na specjalna okazje – na dzien sakry nowego krola. Uzycie ich w tym psalmie, znaczy : « oto nasz prawdziwy Krol, jest nim sam Bog ! »
« Wykrzykujcie na cześć Pana, wszystkie ziemie »
- Jest to zapowiedz dnia, gdy cala ludzkosc bedzie wykrzykiwac na czesc Pana.
« Wiedzcie, że Pan jest Bogiem »
· « Sluchaj Izraelu, Pan nasz jest Bogiem Jedynym… »
« służcie Panu z weselem »
- Narod wybrany nazywa Egipt i niewole, jakiej w nim zaznal « domem służebności ». Odkad Bog wyprowadzil ich z tej niewoli, zaczeli odkrywac inne znaczenie « służebności » - to, ze sluzenie Bogu jest wyborem wolnego czlowieka…
« On sam nas stworzył, my Jego własnością, jesteśmy Jego ludem, owcami Jego pastwiska. »
- Narod wybrany wyznaje, ze to Bog wyzwolil go i ze z niewolnikow uczynil ich ludzmi wolnymi.
1. « Wy będziecie moim narodem, a Ja będę waszym Bogiem. » (Jer 30, 22)
« jesteśmy Jego ludem, owcami Jego pastwiska. »
- W Palestynie trzoda owiec jest bogactwem tego, kto ja posiada. Jest jego duma. To dla niej pasterz nocuje pod namiotem i wedruje z pastwiska na pastwisko, towarzyszac jej i opiekujac sie nia. Podobnie Bog postepuje z nami…
« wierność Jego przez pokolenia »
- Te slowa odnoszace sie do Przymierza, powtarzaja sie wielokrotnie w roznych psalmach :
* « bo Jego Miłość (łaska) na wieki ! »
Drugie czytanie - z Apokalipsy Sw. Jana 7, 9 – 17
Potem ujrzałem : a oto wielki tłum, którego nie mógł nikt policzyć, z każdego narodu i wszystkich pokoleń, ludów i języków, stojący przed tronem i przed Barankiem. Odziani są w białe szaty, a w ręku ich palmy. I głosem donośnym tak wołają : «Zbawienie u Boga naszego, Zasiadającego na tronie i u Baranka». A wszyscy aniołowie stanęli wokół tronu i Starców, i czworga Zwierząt, i na oblicza swe padli przed tronem, i pokłon oddali Bogu, mówiąc : «Amen. Błogosławieństwo i chwała, i mądrość, i dziękczynienie, i cześć, i moc, i potęga Bogu naszemu na wieki wieków ! Amen». A jeden ze Starców odezwał się do mnie tymi słowami : «Ci przyodziani w białe szaty kim są i skąd przybyli ?» I powiedziałem do niego : «Panie, ty wiesz». I rzekł do mnie : «To ci, którzy przychodzą z wielkiego ucisku i opłukali swe szaty, i w krwi Baranka je wybielili. Dlatego są przed tronem Boga i w Jego świątyni cześć Mu oddają we dnie i w nocy. A Zasiadający na tronie rozciągnie namiot nad nimi. Nie będą już łaknąć ani nie będą już pragnąć, i nie porazi ich słońce ani żaden upał, bo paść ich będzie Baranek, który jest pośrodku tronu, i poprowadzi ich do źródeł wód życia : i każdą łzę otrze Bóg z ich oczu».
« wielki tłum, którego nie mógł nikt policzyć »
Jest to nawiazanie do :
- niezliczonego potomstwa Abrahama :
· «Spójrz na niebo i policz gwiazdy, jeśli zdołasz to uczynić»; potem dodał: «Tak liczne będzie twoje potomstwo».(Rodz 15,5)
· « Twoje zaś potomstwo uczynię liczne jak ziarnka pyłu ziemi; jeśli kto może policzyć ziarnka pyłu ziemi, policzone też będzie twoje potomstwo. » (Rodz 13,16)
· «… będę ci błogosławił i dam ci potomstwo tak liczne jak gwiazdy na niebie i jak ziarnka piasku na wybrzeżu morza; potomkowie twoi zdobędą warownie swych nieprzyjaciół. » (Rodz 22,17)
- usprawiedliwionych przez Mesjasza, do ochrzczonych… do Kosciola :
· « Po udrękach swej duszy, ujrzy światło i nim się nasyci. Zacny mój Sługa usprawiedliwi wielu, ich nieprawości On sam dźwigać będzie. Dlatego w nagrodę przydzielę Mu tłumy. » (Iz 53,11-12)
« Zasiadający na tronie rozciągnie namiot nad nimi. Nie będą już łaknąć ani nie będą już pragnąć, i nie porazi ich słońce ani żaden upał »
- Izajasz zapowiadal, ze gdy Chwala Boze objawi sie wszystkim, zniknie glod i nikt nie bedzie juz plakal…
· « Wtedy się chwała Pańska objawi, razem ją wszelkie ciało zobaczy, bo usta Pańskie to powiedziały». (Iz 40,5)
· « Nie będą już łaknąć ni pragnąć,i nie porazi ich wiatr upalny ni słońce,bo ich poprowadzi Ten, co się lituje nad nimi,i zaprowadzi ich do tryskających zdrojów. » (Iz 49,10)
« A Zasiadający na tronie rozciągnie namiot nad nimi. »
- Bog zamieszka miedzy swym ludem :
· « A Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca » (J 1,14)
· « Bo góry mogą ustąpić i pagórki się zachwiać, ale miłość moja nie odstąpi od ciebie i nie zachwieje się moje przymierze pokoju, mówi Pan, który ma litość nad tobą. » (Iz 54,10)
« … ujrzałem: a oto wielki tłum, którego nie mógł nikt policzyć, z każdego narodu i wszystkich pokoleń, ludów i języków, stojący przed tronem i przed Barankiem… są przed tronem Boga i w Jego świątyni cześć Mu oddają we dnie i w nocy. »
- Jan « widzi » dzien, w ktorym cala ludzkosc bedzie w bliskosci z Bogiem.
- Jan opisujac ten « wielki tłum », uzywa jednoczesnie obrazow z liturgi zydowskiej i z liturgii pierwszych chrzescijan. Niezmiernie ubogaca to czytany dzis tekst ale czyni go tez trudniejszym do zrozumienia dla nas…
1. Nawiazanie do liturgi zydowskiej :
Jan nawiazuje do Swieta Namiotow, ktore przypominalo przeszlosc i jednoczesnie zapowiedziana przez Boga przyszlosc. W czasie tego swieta, narod wybrany mieszka pod szlasami – namiotami przez osiem dni, wspominajac swa wedrowke przez pustynie, po wyzwoleniu z Egiptu i to jak doswiadczali wowczas bliskosci Boga… Zydzi do dzisiaj buduja szalasy – namioty na to swieto, nawet w miastach.
Jednoczesnie przez te same osiem dni, wspominaja obietnice Boza o nowym stworzeniu, zapowiedz triumfu Mesjasza i nadejscia czasow prawdziwego szczescia, ktorego zazna cala ludzkosc.
- Liczba osiem zawsze nawiazuje do dziela stworzenia.
W czasie swieta Namiotow, w Swiatyni Jerozolimskiej odbywala sie porcesja z palmami dookola oltarza ofiarnego. W czasie tej procesji, kazdy jej uczestnik wymachiwal niesionymi przez siebie palmami. Na jednej z galazek zawieszano kawalek mirty, cytryny i wierzby.
W czasie tych procesji spiewano « hosanna », co bylo wyznaniem, ze « Bog daje zbawienie » i jednoczesnie prosba : « Panie, daj nam zbawienie ».
Inna procesja prowadzila do sadzwki Siloe.
Odbywala sie ostatniego bo osmego dnia swietowania. Pochod ludzi przynosil wode zaczerpnieta w sadzwce Siloe i skrapial nia oltarz swiatynny. Byl to ryt oczyszczenia, zapowiadajacy oczyszczenie definitywne, zapowiadane przez prorokow, a szczegolnie przez proroka Zachariasza :
· « W owym dniu wypłyną z Jerozolimy strumienie wód, połowa z nich [popłynie] do morza wschodniego, a połowa do morza zachodniego. I w lecie, i w zimie tak będzie. A Pan będzie królem nad całą ziemią. Wówczas Pan będzie jeden i jedno będzie Jego imię. « (Za 14,8)
Jan Ewangelista zapisal w swej Ewangeli, ze to wlasnie osmego dnia swieta Namiotow Jezus powiedzial : « W ostatnim zaś, najbardziej uroczystym dniu święta, Jezus stojąc zawołał donośnym głosem: «Jeśli ktoś jest spragniony, a wierzy we Mnie - niech przyjdzie do Mnie i pije! » (J 7,37)
· « Paść ich będzie Baranek, który jest pośrodku tronu, i poprowadzi ich do źródeł wód życia: i każdą łzę otrze Bóg z ich oczu» (w. 17)
2. Do liturgi pierwszych chrzescijan nawiazuje :
- Biala szata ochrzczonych.
- Krew Baranka, ktora jest symbolem ofiarowanego zycia.
Jan tlumaczy, ze wszystko, co zapowiadalo swieto Namiotow, zrealizowalo sie: cale oczekiwianie narodu wybranego wypelnilo sie w Chrzcie Swietym i Eucharystii. Odtad cala ludzkosc moze miec udzial w zyciu Jezusa Zmartwychwstalego i definitywnie wejsc w bliska relacje z Bogiem.
Ewangelia wedlug Jana 10, 27-30
Moje owce słuchają mego głosu, a Ja znam je. Idą one za Mną i Ja daję im życie wieczne. Nie zginą one na wieki i nikt nie wyrwie ich z mojej ręki. Ojciec mój, który Mi je dał, jest większy od wszystkich. I nikt nie może ich wyrwać z ręki mego Ojca. Ja i Ojciec jedno jesteśmy».
- Te slowa wypowiedziane przez Jezusa, prowokuja ostra reakcje Zydow. Niektorzy z nich chca Go ukamienowac. Dlaczego ?
Jezus tylko odpowiadal na zadane Mu pytanie. Stal wtedy w Swiatyni, przy kolumnie zwanej portykiem Salomona. Zydzi, otoczywszy Go, zapytali stawiajac Mu ultumatum : «Dokąd będziesz nas trzymał w niepewności? Jeśli Ty jesteś Mesjaszem, powiedz nam otwarcie!» (w.24)
Jezus nie odpowiada wprost, nie mowi: “tak, jestem Mesjaszem“. Mowi natomiast o swoich owcach. Ten obraz jest jasny dla Zydow gdyz czesto narod wybrany byl porownywany do trzody owiec.
· „jestesmy ludem Jego pastwiska i owcami w Jego ręku (Ps 94)
- Narod wybrany oczekiwal Mesjasza, ktory bedzie dobrym pasterzem…
„Ja daję im życie wieczne. Nie zginą one na wieki i nikt nie wyrwie ich z mojej ręki.“
- To bardzo odwazne slowa! Sluchajacy Jezusa Zydzi wierza, ze tylko Bog moze dawac zycie….
„nikt nie wyrwie ich z mojej ręki“
· „bowiem jak glina w ręku garncarza, tak jesteście wy, domu Izraela, w moim ręku.“ (Jer 18,6)
· „sprawiedliwi i mędrcy, i ich czyny są w ręku Boga“ (Koh 9,1)
· „Patrzcie teraz, że Ja jestem, Ja jeden, i nie ma ze Mną żadnego boga. Ja zabijam i Ja sam ożywiam, Ja ranię i Ja sam uzdrawiam, że nikt z mojej ręki nie uwalnia. (Pwt 32, 39)
· „On kocha swój lud. Wszyscy Jego święci są w Jego ręku.“ (Pwt 33,3)
Jezus kontynuuje : « Ojciec mój, który Mi je dał, jest większy od wszystkich. I nikt nie może ich wyrwać z ręki mego Ojca.“
- To wyraznie pokazuje, ze Jezus jest rowny Ojcu. Sa to bardzo smiale slowa gdyz dla sluchajacych Go Zydow sa one nie do zaakceptowania bowiem oczekiwali Mesjasza, ktory bedzie czlowiekiem a nie Bogiem…porwali wiec kamienie, aby Go ukamienować. …
«Nie chcemy Cię kamienować za dobry czyn, ale za bluźnierstwo, za to, że Ty będąc człowiekiem uważasz siebie za Boga». (W.31-33)
· „Na świecie było [Słowo], a świat stał się przez Nie, lecz świat Go nie poznał. Przyszło do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli. Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi.“ (J 1, 10-12)
