Rozważania Biblijne - 16.03.2025
Ebene 2
Pierwsze czytanie - z ksiegi Rodzaju 15, 5-12.17-18
I poleciwszy Abramowi wyjść z namiotu, rzekł: «Spójrz na niebo i policz gwiazdy, jeśli zdołasz to uczynić»; potem dodał: «Tak liczne będzie twoje potomstwo». Abram uwierzył i Pan poczytał mu to za zasługę. Potem zaś rzekł do niego: ««Spójrz na niebo i policz gwiazdy, jeśli zdołasz to uczynić»; potem dodał: «Tak liczne będzie twoje potomstwo». A na to Abram: «O Panie, mój Boże, jak będę mógł się upewnić, że otrzymam go na własność?» Wtedy Pan rzekł: «Wybierz dla Mnie trzyletnią jałowicę, trzyletnią kozę i trzyletniego barana, a nadto synogarlicę i gołębicę». Wybrawszy to wszystko, Abram poprzerąbywał je wzdłuż na połowy i przerąbane części ułożył jedną naprzeciw drugiej; ptaków nie porozcinał. Kiedy zaś do tego mięsa zaczęło zlatywać się ptactwo drapieżne, Abram je odpędził. A gdy słońce chyliło się ku zachodowi, Abram zapadł w głęboki sen i opanowało go uczucie lęku, jak gdyby ogarnęła go wielka ciemność. A kiedy słońce zaszło i nastał mrok nieprzenikniony, ukazał się dym jakby wydobywający się z pieca i ogień niby gorejąca pochodnia i przesunęły się między tymi połowami zwierząt. Wtedy to właśnie Pan zawarł przymierze z Abramem, mówiąc: «Potomstwu twemu daję ten kraj, od Rzeki Egipskiej aż do rzeki wielkiej, rzeki Eufrat.
W czasach Abrahama, gdy dwoch szefow roznych plemion zawieralo przymierze, dzialo sie to w opisany powyzej sposob :
- Skladano ofiare ze zwierzat w sile wieku.
- Rozcinano je na dwie czesci i zawierajacy przymierze przechodzili pomiedzy nimi boso, moczac w ten sposob stopy we krwi ofiar : krew symbolizowala zycie, a zawierajacy przymierze, stawali sie « krewnymi ».
- Ten rytual wyrazal slowa: « Niech stanie sie ze mna to samo, co z tymi zwierzetami jesli nie bede wierny zawartemu przez nas dzis przymierzu. »
« Pan rzekł: «Wybierz dla Mnie trzyletnią jałowicę, trzyletnią kozę i trzyletniego barana, a nadto synogarlicę i gołębicę».
- W tamtych czasach mlode zwierzeta byly karmione przez ich matki do trzeciego roku zycia. Stad przyjmowano, ze trzyletnie zwierze jest juz dorosle.
- W czytanym dzis tekscie z ksiegi Rodzaju, Abraham wypelnia istniejacy rytual zawarcia przymierza. Jednak tym razem zawiera je z samym Bogiem.
Podobienstwa i roznice z istniejacym juz rytem zawierania przymierzy :
« Abram poprzerąbywał je wzdłuż na połowy i przerąbane części ułożył jedną naprzeciw drugiej; ptaków nie porozcinał. Kiedy zaś do tego mięsa zaczęło zlatywać się ptactwo drapieżne, Abram je odpędził. »
- Ptactwo drapieżne uwazane bylo wowczas za złowrogie.
«A gdy słońce chyliło się ku zachodowi, Abram zapadł w głęboki sen i opanowało go uczucie lęku, jak gdyby ogarnęła go wielka ciemność. A kiedy słońce zaszło i nastał mrok nieprzenikniony, ukazał się dym jakby wydobywający się z pieca i ogień niby gorejąca pochodnia i przesunęły się między tymi połowami zwierząt. »
- Tajemniczy, głęboki sen Abrahama, nawiazuje do snu Adama w chwili gdy Bog stwarzal kobiete. Gdy Adam i pozniej Abraham budzi sie, nastaje nowe stworzenie.
- Zarowno w dziele swtorzenia, jak i w dziele Przymierza, czlowiek i Bog nie sa sobie rowni : to Bog jest Inicjatorem, a rola czlowieka jest Mu zaufac.
· « Abram uwierzył i Pan poczytał mu to za zasługę. » - po raz pierwszy w Biblii uzyte jest tu slowo wiara !
« …ukazał się dym jakby wydobywający się z pieca i ogień niby gorejąca pochodnia i przesunęły się między tymi połowami zwierząt. Wtedy to właśnie Pan zawarł przymierze z Abramem… »
- Ogien symbolizuje tu obecnosc Boga
· podobnie jak krzak gorejacy czy kolumna ognia prowadzaca narod wybrany przez pustynie,
· czy tez ogniste jezyki w czasie Zeslania Ducha Swietego…
WARUNKI PRZYMIERZA
- Bog obiecuje Abrahamowi dwie rzeczy : potomstwo i ojczyzne.
· «Spójrz na niebo i policz gwiazdy, jeśli zdołasz to uczynić»; potem dodał: «Tak liczne będzie twoje potomstwo»….. «Spójrz na niebo i policz gwiazdy, jeśli zdołasz to uczynić»; potem dodał: «Tak liczne będzie twoje potomstwo».
- Abraham jest bezdzietnym starcem. Bog obiecal mu liczne potomstwo juz wczesniej ale dotad sie to nie zrealizowalo…mimo to Abraham ufa Mu.
· « Pan rzekł do Abrama: «Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej i z domu twego ojca do kraju, który ci ukażę. Uczynię bowiem z ciebie wielki naród, będę ci błogosławił i twoje imię rozsławię: staniesz się błogosławieństwem. Będę błogosławił tym, którzy ciebie błogosławić będą, a tym, którzy tobie będą złorzeczyli, i ja będę złorzeczył. Przez ciebie będą otrzymywały błogosławieństwo ludy całej ziemi». (Rodz 12, 1-3)
- Abraham posluszny Bogu, wyruszyl w droge do kraju, ktory mu On obiecal. Tekst biblijny podkresla tu niesamowita wiare Abrahama, ktory wypelnia slowa Boga bez watpienia, bez roztrzasania czy to mozliwe czy nie…
· « Abram udał się w drogę, jak mu Pan rozkazał… » (Rodz 12,4)
«Ja jestem Pan, który ciebie wywiodłem z Ur chaldejskiego, aby ci dać ten oto kraj na własność».
- Te same slowa sa uzyte w opisie wyjscia z Egiptu, szesc wiekow pozniej : zatem od poczatku dzielo stworzenia jest przedstawione jako dzielo wyzwolenia.
« Abram uwierzył i Pan poczytał mu to za zasługę. »
- Slowo wiara, uzyte tu po raz pierwszy w Biblii, w jezyku hebrajskim ma korzenie w slowie znaczacym « mocno przytrzymać », z ktorego tez pochodzi slowo « amen ».
- Zatem wierzyc znaczy trzymac, ufac do konca i bezgranicznie – nawet w czasie zniechecenia czy lękow… Taka jest wiara Abrahama. Dlatego Bog uwaza go za sprawiedliwego. W jezyku biblijnym sprawiedliwy znaczy ten, ktorego wola jest zgrana z wola Boza.
Psalm 27, 1 ; 7-8, 9abcd, 13-14
Pan światłem i zbawieniem moim:
kogóż mam się lękać?
Pan obroną mojego życia:
przed kim mam się trwożyć?
Usłysz, Panie, głos mój - wołam:
zmiłuj się nade mną i wysłuchaj mnie!
O Tobie mówi moje serce:
«Szukaj Jego oblicza!»
Szukam, o Panie, Twojego oblicza;
swego oblicza nie zakrywaj przede mną,
nie odpędzaj z gniewem swojego sługi!
Ty jesteś moją pomocą,
więc mnie nie odrzucaj i nie opuszczaj mnie,
Wierzę, iż będę oglądał dobra Pańskie
w ziemi żyjących.
Ufaj Panu, bądź mężny,
niech się twe serce umocni, ufaj Panu!
- Slowa uwielbienia i suplikacji przeplataja sie tu jak przeplataly sie radosne i smutne wydarzenia w zyciu narodu wybranego.
· « Pan światłem i zbawieniem moim: kogóż mam się lękać? Pan obroną mojego życia: przed kim mam się trwożyć? »
· « Usłysz, Panie, głos mój - wołam: zmiłuj się nade mną i wysłuchaj mnie! «
- Psalm ten zaczyna sie w czasie terazniejszym, a konczy w czasie przyszlym.
- Nadzieja odmienia sie w czasie przyszlym…
« Szukam, o Panie, Twojego oblicza… »
- Mojzesz prosil : «Spraw, abym ujrzał Twoją chwałę». A Bog mu odpowiedział: «Ja ukażę ci mój majestat i ogłoszę przed tobą imię Pana, gdyż Ja wyświadczam łaskę, komu chcę, i miłosierdzie, komu Mi się podoba». I znowu rzekł: «Nie będziesz mógł oglądać mojego oblicza, gdyż żaden człowiek nie może oglądać mojego oblicza i pozostać przy życiu». I rzekł jeszcze Pan: «Oto miejsce obok Mnie, stań przy skale. Gdy przechodzić będzie moja chwała, postawię cię w rozpadlinie skały i położę rękę moją na tobie, aż przejdę. A gdy cofnę rękę, ujrzysz Mnie z tyłu, lecz oblicza mojego tobie nie ukażę». (Wyj 33, 18-23)
- Czlowiek nie moze ujzec Boga swymi oczami, Jego niewypowiedziana Obecnosc promieniuje….jak slonce moglaby oslepic czlowieka….
- Jednak wielkosc Boga nie przygniata czlowieka, wrecz przeciwnie : chroni go, jest jego zabezpieczeniem.
- Czlowiek w obecnosci Boga przepelniony jest ufnoscia i szacunkiem, co jezyk biblijny okresla « bojaznia Boza ».
« Pan światłem i zbawieniem moim: kogóż mam się lękać? Pan obroną mojego życia: przed kim mam się trwożyć? »
1. Czlowiek prawdziwie wierzacy nie boi sie niczego (w tym smierci) ani nikogo.
2. Tylko Bog Jedyny moze wzbudzic w czlowieku « bojazn » i ufnosc.
· « Wierzę, iż będę oglądał dobra Pańskie w ziemi żyjących. »
« ziemia żyjących »
- jest to ziemia, ktora Bog podarowal narodowi wybranemu
- jest symbolem wszelkich darow Bozych
- przypomina o wymaganiach Przymierza : Bog podarowal ja ludowi Izraela, aby zyl na niej w świętosci
- jest to jeden z glownych tematow, poruszanych w ksiedze Powtorzonego Prawa :
· « Przeto starajcie się wypełniać wszystko, co wam nakazał Pan, Bóg wasz: Nie odstępujcie od tego ani na prawo, ani na lewo. Idźcie dokładnie drogą wyznaczoną wam przez Pana, Boga waszego, byście mogli żyć, by dobrze wam się wiodło i byście długo przebywali w ziemi, którą macie posiąść. » (Pwt 5, 32-33)
- w jezyku biblijnym slowo « żyjący » oznacza ludzi wierzacych
- nie ma tu jeszcze zadnej aluzji do zycia wiecznego gdyz ten temat pojawil sie dopiero w drugim wieku pne.
Drugie czytanie – z listu do Filipian 3, 17 – 4, 1
Bądźcie, bracia, wszyscy razem moimi naśladowcami i wpatrujcie się w tych, którzy tak postępują, jak tego wzór macie w nas. Wielu bowiem postępuje jak wrogowie krzyża Chrystusowego, o których często wam mówiłem, a teraz mówię z płaczem. Ich losem - zagłada, ich bogiem - brzuch, a chwała - w tym, czego winni się wstydzić. To ci, których dążenia są przyziemne. Nasza bowiem ojczyzna jest w niebie. Stamtąd też jako Zbawcy wyczekujemy Pana naszego Jezusa Chrystusa, który przekształci nasze ciało poniżone, na podobne do swego chwalebnego ciała, tą potęgą, jaką może On także wszystko, co jest, sobie podporządkować. Przeto, bracia umiłowani, za którymi tęsknię - radości i chwało moja! - tak stójcie mocno w Panu, umiłowani!
« Bądźcie, bracia, wszyscy razem moimi naśladowcami i wpatrujcie się w tych, którzy tak postępują, jak tego wzór macie w nas. »
- Pawel pisze z wiezienia. Pod jego nieobecnosc, niektorzy przedstawiaja sie jako godni nasladowania…Poza tym inni czlonkowie wspolnoty pierwszych chrzescijan sieja zamet, gloszac, ze wszyscy chrzescijanie powinni byc obrzezani. Powstaje fundamentalne pytanie : Jesli obrzezanie jest konieczne to znaczy, ze chrzest nie wystarcza ? Oczywiscie, ze nie :
· « Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony; a kto nie uwierzy, będzie potępiony. » (Mk 16,16)
« krzyż Chrystusowy »
- U Pawla to wyrazenie oznacza Meke, Smierc i Zmartwychwstanie Jezusa.
- Dla Pawla « krzyz Chrystusa » jest najwazniejszym wydarzeniem w historii ludzkosci. Tlumaczy, ze odtad wszystko sie zmienilo.
« Wielu bowiem postępuje jak wrogowie krzyża Chrystusowego, o których często wam mówiłem, a teraz mówię z płaczem. »
- Pawel tlumaczy, ze ci, ktorzy glosza iz wszyscy chrzesijanie powinni byc obrzezani, zachowuja sie tak, jakby Jezus nie przezyl swej Meki i nie zmartwychwstal. Pawel nazywa ich « wrogami krzyza Chrystusowego ».
Prawdopodobnie wsrod Filipian, wielu waha sie. To do nich Pawel pisze :
· « Strzeżcie się psów, strzeżcie się złych pracowników, strzeżcie się okaleczeńców! My bowiem jesteśmy prawdziwie ludem obrzezanym - my, którzy sprawujemy kult w Duchu Bożym i chlubimy się w Chrystusie Jezusie, a nie pokładamy ufności w ciele. » (Flp 3,2-3)
- Dla Pawla prawdziwie obrzezanymi sa ci, ktorzy przyjeli Chrzest Swiety i odtad cale ich zycie jest ukierunkowane na Chrystusa ; oczekuja zbawienia plynacego z « krzyza Chrystusowego », a nie z ich praktyk religijnych.
- Pawel nazywa « falszywie obrzezanymi » tych, ktorzy obrzezani w ciele wedlug prawa Mojzesza, przywiazuja do tego rytu wiecej wagi niz do Chrztu Swietego :
· « Ich losem - zagłada, ich bogiem - brzuch, a chwała - w tym, czego winni się wstydzić. To ci, których dążenia są przyziemne… »
« Nasza bowiem ojczyzna jest w niebie. Przeto, bracia umiłowani, za którymi tęsknię - radości i chwało moja! - tak stójcie mocno w Panu, umiłowani!
- Oczekiwanie Jezusa Chrystusa jako Zbawiciela zaklada calkowite zaufanie Mu, ufanie Jemu, a nie liczenie na swoje zaslugi…
«Bądźcie, bracia, wszyscy razem moimi naśladowcami… »
Nasladowac Pawla znaczy :
- postawic w centrum swego zycia Jezusa Chrystusa, a nie praktyki religijne
- znaczy stac sie « obywatelem Nieba »
· « Chociaż ja także i w ciele mogę pokładać ufność. Jeśli ktoś inny mniema, że może ufność złożyć w ciele, to ja tym bardziej: obrzezany w ósmym dniu, z rodu Izraela, z pokolenia Beniamina, Hebrajczyk z Hebrajczyków, w stosunku do Prawa - faryzeusz, co do gorliwości - prześladowca Kościoła, co do sprawiedliwości legalnej - stałem się bez zarzutu. Ale to wszystko, co było dla mnie zyskiem, ze względu na Chrystusa uznałem za stratę. » (Flp 3,4-7)
Ewangelia wedlug Lukasza 9, 28b-36
Jezus wziął z sobą Piotra, Jana i Jakuba i wyszedł na górę, aby się modlić. Gdy się modlił, wygląd Jego twarzy się odmienił, a Jego odzienie stało się lśniąco białe. A oto dwóch mężów rozmawiało z Nim. Byli to Mojżesz i Eliasz. Ukazali się oni w chwale i mówili o Jego odejściu, którego miał dokonać w Jerozolimie. Tymczasem Piotr i towarzysze snem byli zmorzeni. Gdy się ocknęli, ujrzeli Jego chwałę i obydwóch mężów, stojących przy Nim. Gdy oni odchodzili od Niego, Piotr rzekł do Jezusa: «Mistrzu, dobrze, że tu jesteśmy. Postawimy trzy namioty: jeden dla Ciebie, jeden dla Mojżesza i jeden dla Eliasza». Nie wiedział bowiem, co mówi. Gdy jeszcze to mówił, zjawił się obłok i osłonił ich; zlękli się, gdy [tamci] weszli w obłok. A z obłoku odezwał się głos: «To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie!» W chwili, gdy odezwał się ten głos, Jezus znalazł się sam. A oni zachowali milczenie i w owym czasie nikomu nic nie oznajmiali o tym, co widzieli.
- Jezus, kilka dni przed swoim Przemienieniem, modlil sie ze swoimi Uczniami. Zapytal ich wtedy:
«Za kogo uważają Mnie tłumy? Oni odpowiedzieli: «Za Jana Chrzciciela; inni za Eliasza; jeszcze inni mówią, że któryś z dawnych proroków zmartwychwstał». Zapytał ich: «A wy za kogo Mnie uważacie?» Piotr odpowiedział: «Za Mesjasza Bożego». (Lk 9,18-20)
- Jednak narod wybrany nie tak wyobrazal sobie Mesjasza …
· Jezus dodal : «Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć: będzie odrzucony przez starszyznę, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; będzie zabity, a trzeciego dnia zmartwychwstanie». (Lk 9,22)
Osiem dni pozniej, Jezus idzie z Piotrem, Jakubem i Janem na gore Tabor, by sie modlic. Lukasz jako jedyny z Ewangelistow wspomina o tej modlitwie, w czasie ktorej Jezus zostaje Przemieniony. Obecni przy tym Uczniowie odkrywaja, ze dla Jezusa modlitwa jest spotkaniem, ktore przemienia…
- Ci sami trzej Uczniowie byli juz swiadkami wskrzeszenia corki Jaira, a nieco pozniej, beda swiadkami modlitwy Jezusa w Getshemanii.
Poprzez Przemienienie Jezusa, Bog objawia obecnym Uczniom misterium Syna Czlowieczego. Mowi : «To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie!»
- Lukasz uzywa podobnego slownictwa, ktore wystepuje przy opisie wydarzen z gory Synaj : gora, oblok, chwala, dajacy sie slyszec glos, namioty…. A u boku Jezusa pojawia sie Mojzesz i Eliasz…
Mojesz przezyl czterdziesci dni na Synaju w obecnosci Boga, po czym zszedl z gory z nadzwyczajnie promieniejaca twarza, tak, ze widzace go tlumy byly zdumione…
· « I był tam [Mojżesz] u Pana czterdzieści dni i czterdzieści nocy, i nie jadł chleba, i nie pił wody. I napisał na tablicach słowa przymierza - Dziesięć Słów. Gdy Mojżesz zstępował z góry Synaj z dwiema tablicami Świadectwa w ręku, nie wiedział, że skóra na jego twarzy promieniała na skutek rozmowy z Panem. Gdy Aaron i Izraelici zobaczyli Mojżesza z dala i ujrzeli, że skóra na jego twarzy promienieje, bali się zbliżyć do niego. » (Wyj 34, 28-30)
Eliasz przez czterdziesci dni i nocy szedl na gore Horeb, by spotkac sie z Bogiem…
· « Powstawszy zatem, zjadł i wypił. Następnie mocą tego pożywienia szedł czterdzieści dni i czterdzieści nocy aż do Bożej góry Horeb. Tan wszedł do pewnej groty, gdzie przenocował. Wtedy Pan skierował do niego słowo i przemówił: «Co ty tu robisz, Eliaszu?» A on odpowiedział: «Żarliwością rozpaliłem się o chwałę Pana, Boga Zastępów, gdyż Izraelici opuścili Twoje przymierze, rozwalili Twoje ołtarze i Twoich proroków zabili mieczem. Tak że ja sam tylko zostałem, a oni godzą jeszcze i na moje życie». Wtedy rzekł: «Wyjdź, aby stanąć na górze wobec Pana!» A oto Pan przechodził. Gwałtowna wichura rozwalająca góry i druzgocąca skały [szła] przed Panem; ale Pan nie był w wichurze. A po wichurze - trzęsienie ziemi: Pan nie był w trzęsieniu ziemi. Po trzęsieniu ziemi powstał ogień: Pan nie był w ogniu. A po tym ogniu - szmer łagodnego powiewu. Kiedy tylko Eliasz go usłyszał, zasłoniwszy twarz płaszczem, wyszedł i stanął przy wejściu do groty. A wtedy rozległ się głos mówiący do niego: «Co ty tu robisz, Eliaszu?» Eliasz zaś odpowiedział: «Żarliwością rozpaliłem się o chwałę Pana, Boga Zastępów, gdyż Izraelici opuścili Twoje przymierze, rozwalili Twoje ołtarze i Twoich proroków zabili mieczem. Tak że ja sam tylko zostałem, a oni godzą jeszcze i na moje życie». 1 Krl 19,8-14)
Tak wiec dwie wazne postaci ze Starego Testamentu – Mojzesz i Eliasz – ktorzy doswiadczyli przywileju zobaczenia chwaly Bozej, sa takze obecni w czasie objawienia sie chwaly Chrystusa… Lukasz jako jedyny z Ewangelistow przytacza tresc dialogu Jezusa z Mojzeszem i Eliaszem:
· “mówili o Jego odejściu, którego miał dokonać w Jerozolimie”
– Lukasz uzyl tu greckiego slowa “exodus”, to nie przypadek, ze exodusem nazywa Pasche Chrystusa…
Podobnie jak Pascha Mojzeszowa zaingurowala exodus narodu wybranego z niewoli egipskiej do ziemi obiecanej, ziemi wolnosci, tak Pascha Jezusa otwiera droge wyzwolenia calej ludzkosci…
«To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie! »
- W czasach Jezusa te trzy slowa (Syn, Wybrany, słuchajcie Go) wyrazaly rozne rysy portretu Mesjasza.
· «Tyś jest mój Syn umiłowany, w Tobie mam upodobanie». (Lk 3,22)
§ te slowa byly uzywane w czasie sakry krolow
§ slowo Wybrany wystepuje tez w piesni o Sludze Panskim:
“Oto mój Sługa, którego podtrzymuję. Wybrany mój, w którym mam upodobanie. Sprawiłem, że Duch mój na Nim spoczął » (Iz 42,1)
- Niektorzy oczekiwali Mesjasza – Proroka :
· « Wzbudzę im proroka spośród ich braci, takiego jak ty, i włożę w jego usta moje słowa, będzie im mówił wszystko, co rozkażę. » (Pwt 18,18)
