Rozważania Biblijne 01.12.2024
Ebene 2
Pierwsze czytanie – z ksiegi Jeremiasza 33, 14-16
Oto nadchodzą dni - wyrocznia Pana - kiedy wypełnię pomyślną zapowiedź, jaką obwieściłem domowi izraelskiemu i domowi judzkiemu. W owych dniach i w owym czasie wzbudzę Dawidowi potomstwo sprawiedliwe; będzie wymierzać prawo i sprawiedliwość na ziemi. W owych dniach Juda dostąpi zbawienia, a Jerozolima będzie mieszkała bezpiecznie. To zaś jest imię, którym ją będą nazywać: "Pan naszą sprawiedliwością".
«Oto nadchodzą dni - wyrocznia Pana - kiedy wypełnię pomyślną zapowiedź, jaką obwieściłem domowi izraelskiemu i domowi judzkiemu. »
- Czytany dzis fragment zostal napisany przez syna duchowego Jeremiasza. Poniewaz zachowal ten sam styl, co jego mistrz, napisany przez niego tekst zostal zachowany w ksiedze Jeremiasza.
Nie znamy jego imienia ani nazwiska. Pisze on w czasach gdy jemu wspolczesni maja wiele obaw co do swej przyszlosci. Przypomina im slowa Jeremiasza, napisane kilka wiekow wczesniej. To tak, jakby im mowil : « Pamietacie obietnice Boza przekazana wam przez Jeremiasza. Nie traccie nadziei, ufajcie Bogu, ona niedlugo sie zrealizuje… »
- Jeremiasz napisal : « w owym czasie wzbudzę Dawidowi potomstwo sprawiedliwe », co w jezyku biblijnym znaczy : « nowy krol narodzi sie z pokolenia Dawida i bedzie krolowal w Jerozolimie ».
Juz w czasach Jeremiasza trudno bylo uwierzyc w te slowa. Duzo czasu minelo od smierci krola Dawida i wydawalo sie, ze jego dynastia (zwana pniem Jessego) wymarla…Kolo 600 roku pne, Nabuchodonozor deportowal do Babiloni dwoch ostatnich krolow. W Jerozolimie zamieszkal okupant, Swiatynia zostala zburzona, zniszczono caly kraj, a wiekszosc z tych, ktorzy przezyli zostala deportowana do Babilonii. Ci, ktorym udalo sie przezyc piesza wedrowke do Babiloni, byli skazani na wymarcie… Zastanawiano sie wiec, co stalo sie z obietnicami Bozymi, przekazanymi przez prorokow…
Odkad Natan przepowiedzial Dawidowi, ze z jego rodu narodzi sie potomek, ktory wprowadzi krolestwo wieczne, zaczeto oczekiwac idealnego krola, ktory zaprowadzi bezpieczenstwo, pokoj i sprawiedliwosc.
To wowczas Jeremiasz pisal do nich slowa nadziei.
« wyrocznia Pana »
- To wyrazenie zwraca uwage na to, ze prorok przekazuje bardzo wazna wiadomosc, ktora moze byc trudna do zrozumienia…do uwierzenia…
- Prorok wiedzac, ze jego sluchacze sa zalamani, zaznacza, ze przekazane przez niego slowa pochodza od Boga.
« W owych dniach i w owym czasie wzbudzę Dawidowi potomstwo sprawiedliwe; będzie wymierzać prawo i sprawiedliwość na ziemi. W owych dniach Juda dostąpi zbawienia, a Jerozolima będzie mieszkała bezpiecznie. »
- Sa to slowa pelne wyzwania : zapraszajace do wiary wbrew oslabionej czy wrecz nieistniejacej juz nadziei…nie chodzi tu o « pobozne zyczenie » ale o prawdziwa obietnice Boza. On, ktory zawsze jest wierny sprawi, ze « wyrośnie różdżka z pnia Jessego, ze wypuści się odrośl z jego korzeni. »
- Slowa te zapowiadaja zjednoczenie krolestwa, ktore od czasow Salomona zostalo podzielone na odrebne dwie czesci. Krolujacy w nich bracia, nie zawsze sie ze soba zgadzali…a od czasu podboju asyryjskiego, krolestwo ze stolica w Samarii zniknelo z mapy swiata… To w takich czasach prorok Jeremiasz zapowiada zjednoczenie calego krolestwa. Jego slowa gloszone w czasach ciemnosci, zwiastuja nastanie swiatla….
Duchowy syn Jeremiasza, ktorego slowa dzis czytamy, zyje rowniez w czasach wielkich trudnosci - prawdopodobnie w drugim wieku przed nasza era. Minelo kilka wiekow od zapowiedzi Mesjasza przez Jeremiasza … a ciagle jeszcze nie nadszedl…
· « Niech zaś dla was, umiłowani, nie będzie tajne to jedno, że jeden dzień u Pana jest jak tysiąc lat, a tysiąc lat jak jeden dzień. Nie zwleka Pan z wypełnieniem obietnicy - bo niektórzy są przekonani, że Pan zwleka - ale On jest cierpliwy w stosunku do was. Nie chce bowiem niektórych zgubić, ale wszystkich doprowadzić do nawrócenia. Jak złodziej zaś przyjdzie dzień Pański, w którym niebo ze świstem przeminie, gwiazdy się w ogniu rozsypią, a ziemia i dzieła na niej zostaną znalezione. » ((2 P 3, 8-10)
Psalm – 25, 4-5, 8-9, 10. 14
Daj mi poznać drogi Twoje, Panie,
i naucz mnie Twoich ścieżek!
Prowadź mnie według Twej prawdy i pouczaj,
bo Ty jesteś Bóg, mój Zbawca,
i w Tobie mam zawsze nadzieję.
Pan jest dobry i prawy:
dlatego wskazuje drogę grzesznikom;
rządzi pokornymi w sprawiedliwości,
ubogich uczy swej drogi.
Wszystkie ścieżki Pana - to łaskawość i wierność
dla tych, co strzegą przymierza i Jego przykazań.
Pan przyjaźnie obcuje z tymi, którzy się Go boją,
i powierza im swoje przymierze.
- Jestesmy w Swiatyni Jerozolimskiej. Zaczelo sie oficjum pokutne. Grzesznicy wyznaja, ze obrali zla droge i blagaja Boga, aby pomogl im wrocic na dobra droge…
« Pan jest dobry i prawy: dlatego wskazuje drogę grzesznikom. »
- W jezyku biblijnym slowo « droga » wskazuje na pokute, slowo « grzech » pojmowane jest jako « bledna droga », a « nawrocenie » jest « zawroceniem z blednej drogi »…
· « Przeto starajcie się wypełniać wszystko, co wam nakazał Pan, Bóg wasz: Nie odstępujcie od tego ani na prawo, ani na lewo. Idźcie dokładnie drogą wyznaczoną wam przez Pana, Boga waszego, byście mogli żyć, by dobrze wam się wiodło i byście długo przebywali w ziemi, którą macie posiąść. » (Pwt 5, 32-33)
· Psalm 25 nalezy to tak zwanych psalmow alfabetycznych : w jezyku hebrajskim kazdy jego werset zaczyna sie kolejna litera alfabetu. Tematem wszystkich psalmow alfabetycznych jest umilowanie Prawa Bozego przez narod wybrany i wdziecznosc za to, ze jest ono jedyna droga prowadzaca do prawdziwego szczescia.
W dzisiejszych czasach mamy tendencje do uwazania, ze prawo zagraza naszej wolnosci, ze nas ogranicza. Jednak dla wierzacego i praktykujacego Zyda, Prawo jest darem od Boga : dowodem Jego wielkiej troski o czlowieka i Jego czulej opieki.
Hebrajskie slowo prawo – « Thora » pochodzi od czasownika « nauczac ».
Mozna powiedziec, ze przykazania Boze sa :
- swoistym « podrecznikiem » uczacym, jak zyc w wolnosci, by byc szczesliwym,
- czy tez kodeksem drogowym na drogach prowadzacych do szczescia
· « Wszystkie ścieżki Pana - to łaskawość i wierność dla tych, co strzegą przymierza i Jego przykazań. »
« Daj mi poznać drogi Twoje, Panie, i naucz mnie Twoich ścieżek! »
- W czasie modlitwy pokutnej, narod wybrany przyznaje, ze byl niewierny Przymierzu i ze stalo sie to przyczyna wielu nieszczesc ; szczegolnie po powrocie z niewoli babilonskiej, uwazano iz byla on konsekwencja powtarzanych niewiernosci.
- Jednoczesnie narod wybrany dobrze wie, ze w przyszlosci moze pozostac wierny tylko dzieki pomocy Boga :
o « Oddal uciski mojego serca, wyrwij mnie z moich udręczeń!
Spójrz na udrękę moją i na boleść i odpuść mi wszystkie grzechy!
Strzeż mojej duszy i wybaw mnie, bym się nie zawiódł, gdy się uciekam do Ciebie. Niechaj mnie chronią niewinność i prawość, bo w Tobie, Panie, pokładam nadzieję. Boże, wybaw Izraela ze wszystkich jego ucisków! » (w.17-22)
Spójrz na udrękę moją i na boleść i odpuść mi wszystkie grzechy!
Strzeż mojej duszy i wybaw mnie, bym się nie zawiódł, gdy się uciekam do Ciebie. Niechaj mnie chronią niewinność i prawość, bo w Tobie, Panie, pokładam nadzieję. Boże, wybaw Izraela ze wszystkich jego ucisków! » (w.17-22)
« Ty jesteś Bóg, mój Zbawca, i w Tobie mam zawsze nadzieję »
- Pierwszym nawroceniem, do jakiego nawolywal Bog swoj narod wybrany, bylo odwrocenie sie od bozkow (idolatri) i zwrocenie sie ku Niemu - Bogu zywemu.
- Te slowa sa wyznaniem postanowienia, zwrocenia sie wylacznie ku Bogu Izraela.
o « Ku Tobie, Panie, wznoszę moją duszę…. Oczy me zawsze zwrócone na Pana… »
Drugie czytanie - z pierwszego listu do 1 Tesaloniczan 3, 12-4,2
A Pan niech pomnoży liczbę waszą i niech spotęguje waszą wzajemną miłość dla wszystkich, jaką i my mamy dla was; aby serca wasze utwierdzone zostały jako nienaganne w świętości wobec Boga, Ojca naszego, na przyjście Pana naszego Jezusa wraz ze wszystkimi Jego świętymi. A na koniec, bracia, prosimy i zaklinamy was w Panu Jezusie: według tego, coście od nas przejęli w sprawie sposobu postępowania i podobania się Bogu - jak już postępujecie - stawajcie się coraz doskonalszymi! Wiecie przecież, jakie nakazy daliśmy wam przez Pana Jezusa.
- Pawel przybyl do Tesalonik prawdopodobnie w roku 50 czyli dwadziescia lat po smierci i zmartwychwstaniu Jezusa.
Tesaloniki byly wowczas bardzo waznym miastem portowym i stolica prowincji Macedoni, okupowanej przez Rzymian. Zylo tam wielu obcokrajowcow, w tym liczna kolonia zydowska. Jak wiemy z Dziejow Apostolskich, Pawel przybywajac po raz pierwszy do jakiegos miasta, najpierw udawal sie w sobotni poranek do tamtejszej synagogi, by uczestniczyc w modlitwie szabatowej. W czytanym dzis fragmencie widzimy, ze tym razem towarzyszy mu Sylas i Tymoteusz. Wszyscy troje udali sie do synagogi w trzy soboty z rzedu. Nauczanie Pawla wzbudzilo dosc duzo nawrocen :
· « Na podstawie Pisma wyjaśniał i nauczał: «Mesjasz musiał cierpieć i zmartwychwstać. Jezus, którego wam głoszę, jest tym Mesjaszem». Niektórzy z nich, a także pokaźna liczba pobożnych Greków i niemało znamienitych kobiet uwierzyło i przyłączyło się do Pawła i Sylasa. » (Dz 17, 3-4)
Pod wplywem nauczania Pawla nawrocili sie tez poganie . Jednak ten « sukces » wywolal gniew niektorych Zydow. Doniesli na Pawla i jego towarzyszy wladzom rzymskim, oskarzajac ich, ze sa nieprzyjaciolmi cesarza. Pawlowi udalo sie uciec. Podazyl w kierunku Tesalonik, pozniej do Aten i Koryntu. Nie wiadomo ile czasu spedzil w Tesalonikach ale wystarczajaco duzo, by zostawic tam calkowicie odnowiona wspolote chrzescijan.
- Poczatek trzeciego rozdzialu, w ktorym znajduje sie czytany dzis fragment zaczyna sie slowami :
« Dlatego nie mogąc tego znosić, postanowiliśmy sami pozostać w Atenach, a Tymoteusza, brata naszego i sługę Bożego w głoszeniu Ewangelii Chrystusa, wysłaliśmy, aby was utwierdził i umocnił w waszej wierze, tak aby nikt się nie chwiał pośród tych ucisków. Po to bowiem, jak wiecie, zostaliśmy ustanowieni. Albowiem gdy pośród was przebywaliśmy, zapowiadaliśmy wam, że będziemy cierpieć ucisk, co też, jak wiecie, się stało. Dlatego nie mogąc tego dłużej znosić, posłałem [go], aby zbadał wiarę waszą, czy przypadkiem nie zwiódł was kusiciel i czy trud nasz nie okazał się daremny. » (w.1-5)
Ucisk, o ktorym mowi Pawel to przesladowania ze strony Zydow.
Tymoteusz wraca do Pawla z Tesalonik z bardzo dobrymi wiadomosciami:
“Teraz - kiedy Tymoteusz od was wrócił do nas i kiedy doniósł nam radosną wieść o wierze i miłości waszej, a i o tym, że zawsze zachowujecie o nas dobrą pamięć i że bardzo pragniecie nas zobaczyć, podobnie jak my was - zostaliśmy dzięki wam, bracia, pocieszeni: przez wiarę waszą we wszelkiej potrzebie i naszym ucisku. Teraz bowiem ożyliśmy, gdy wy przy Panu stoicie. Jakież bowiem podziękowanie możemy za was Bogu złożyć, za radość, jaką mamy z powodu was przed Bogiem naszym? Gorąco modlimy się we dnie i w nocy, abyśmy mogli was osobiście zobaczyć i abyśmy mogli dopełnić tego, czego brak waszej wierze.” (w.6-10)
- Czytany dzis fragment listu jest jakby relacja « na goraco » Pawla, ktory wzruszony, cieszy sie z otrzymanych dobrych wiadomosci.
Pawel tlumaczy ze:
1. Chrzescijanin jest zawsze zwrocony ku przyszlosci :
- Trwa w wiernosci Jezusowi az do Jego powrotu : sprawy Krolestwa nadaja sens calemu jego zyciu.
W nauczaniu Pawla dominuje aspekt oczekiwania Chrystusa w paruzji. Zaprasza chrzescijan, by cale swe zycie ukierunkowali na to powtorne Jego przyjscie:
- “aby serca wasze utwierdzone zostały jako nienaganne w świętości wobec Boga, Ojca naszego, na przyjście Pana naszego Jezusa wraz ze wszystkimi Jego świętymi.” (w.13)
- “swiec sie Imie Twoje…przyjdz krolestwo Twoje, badz wola Twoja…”
2. Chrzescijanin czyni wszystko w milosci
· « Pan niech spotęguje waszą wzajemną miłość dla wszystkich »
· « Umiłowani, miłujmy się wzajemnie, ponieważ miłość jest z Boga, a każdy, kto miłuje, narodził się z Boga i zna Boga. Kto nie miłuje, nie zna Boga, bo Bóg jest miłością. » (1 J 4,7-8)
Ewangelia wedŁug Łukasza 21, 25-28, 34-36
Będą znaki na słońcu, księżycu i gwiazdach, a na ziemi trwoga narodów bezradnych wobec szumu morza i jego nawałnicy. Ludzie mdleć będą ze strachu, w oczekiwaniu wydarzeń zagrażających ziemi. Albowiem moce niebios zostaną wstrząśnięte. Wtedy ujrzą Syna Człowieczego, nadchodzącego w obłoku z wielką mocą i chwałą. A gdy się to dziać zacznie, nabierzcie ducha i podnieście głowy, ponieważ zbliża się wasze odkupienie».Uważajcie na siebie, aby wasze serca nie były ociężałe wskutek obżarstwa, pijaństwa i trosk doczesnych, żeby ten dzień nie przypadł na was znienacka, jak potrzask. Przyjdzie on bowiem na wszystkich, którzy mieszkają na całej ziemi. Czuwajcie więc i módlcie się w każdym czasie, abyście mogli uniknąć tego wszystkiego, co ma nastąpić, i stanąć przed Synem Człowieczym».
- Czytany dzis fragment Ewangelii jest napisany w stylu apokaliptycznym.
W dzisiejszych czasach slowo “apokalispa” kojarzy sie z grozna wizja przyszlosci, z horrorem. W czasach Jezusa bylo wrecz przeciwnie! Greckie slowo « apokalupto » znaczy « odslonic zaslone”, przetlumaczone na lacinskie “re-velare” – znaczy “odslonic”, “objawic”.
Stad tekst apokaliptyczny tlumaczymy jako tekst objawienia. Odslania on nieznane dotad rzeczy.
1. Teksty apokaliptyczne powstawaly w czasie przesladowan.
- Opisywaly rozne budzace leki znaki :” Będą znaki na słońcu, księżycu i gwiazdach, a na ziemi trwoga narodów bezradnych wobec szumu morza i jego nawałnicy… moce niebios zostaną wstrząśnięte… »
2. Pisane byly w celu pocieszenia, podtrzymania na duchu przesladowanych.
* “zbliża się wasze odkupienie”
3. Odslaniaja one tajemnice przyszlosci, zapowiadajac ostateczne zwyciestwo Boga. Wbrew pozorom, nie mowia o koncu swiata ale o jego przemianie.
“Wtedy ujrzą Syna Człowieczego, nadchodzącego w obłoku z wielką mocą i chwałą…. Przyjdzie on bowiem na wszystkich, którzy mieszkają na całej ziemi.”
- Syn Czlowieczy nadejdzie i stanie na czele calej ludzkosci.
4. Oczekujac zapowiedzianej przez Boga przemiany swiata, zapraszaja wierzacych nie do biernego ale do aktywnego oczekiwania….do przezywania codziennosci w swietle nadziei.
* “gdy się to dziać zacznie, nabierzcie ducha i podnieście głowy”
* “ Uważajcie na siebie, aby wasze serca nie były ociężałe wskutek obżarstwa, pijaństwa i trosk doczesnych, żeby ten dzień nie przypadł na was znienacka, jak potrzask”
« Czuwajcie więc i módlcie się w każdym czasie, abyście mogli uniknąć tego wszystkiego, co ma nastąpić, i stanąć przed Synem Człowieczym».
- « Uważajcie na siebie, aby… ten dzień nie przypadł na was znienacka“
- Zakodowany styl apokaliptyczny zawiera pewien paradoks: z jednej strony Jezus mowi, ze Syn Czlowieczy przyjdzie z nienacka, a z drugiej zaprasza wierzacych, by czuwali i rozpoznali zapowiadajace to znaki. Znaczy to, ze Dzien Panski nadejdzie niespodziewanie tylko dla niewierzacych i tych, ktorzy nie beda czuwac.
· „Sami bowiem dokładnie wiecie, że dzień Pański przyjdzie tak, jak złodziej w nocy. Kiedy bowiem będą mówić: «Pokój i bezpieczeństwo» - tak niespodzianie przyjdzie na nich zagłada, jak bóle na brzemienną, i nie ujdą. Ale wy, bracia, nie jesteście w ciemnościach, aby ów dzień miał was zaskoczyć jak złodziej. Wszyscy wy bowiem jesteście synami światłości i synami dnia. Nie jesteśmy synami nocy ani ciemności. Nie śpijmy przeto jak inni, ale czuwajmy i bądźmy trzeźwi!“ (1 Tes 5, 2-6)
Czytania mszalne dzisiejszej niedzieli zapraszaja nas do:
- dawania swiadectwa wiary w sytuacjach po ludzku wydajacych sie bez wyjscia
- dawania swiadectwa milosci
· « A Pan niech pomnoży liczbę waszą i niech spotęguje waszą wzajemną miłość dla wszystkich, jaką i my mamy dla was; aby serca wasze utwierdzone zostały jako nienaganne w świętości wobec Boga, Ojca naszego, na przyjście Pana naszego Jezusa wraz ze wszystkimi Jego świętymi. » (1 Tes 3, 12-13)
· « Któż nas może odłączyć od miłości Chrystusowej? Utrapienie, ucisk czy prześladowanie, głód czy nagość, niebezpieczeństwo czy miecz? Tak to jest napisane: Z powodu Ciebie zabijają nas przez cały dzień, uważają nas za owce przeznaczone na rzeź. Ale we wszystkim tym odnosimy pełne zwycięstwo dzięki Temu, który nas umiłował. ani co wysokie, ani co głębokie, ani jakiekolwiek inne stworzenie nie zdoła nas odłączyć od miłości Boga, która jest w Chrystusie Jezusie, Panu naszym. » (Rz 8, 35-39)
