Rozważania Biblijne 15.01.2023
Ebene 2
Pierwsze czytanie - z ksiegi Izajasza 49,3-6
Pan rzekł mi: «Tyś Sługą moim, <Izraelu>, w tobie się rozsławię». Teraz przemówił Pan, który mnie ukształtował od urodzenia na swego Sługę, bym nawrócił do Niego Jakuba i zgromadził Mu Izraela. Wsławiłem się w oczach Pana,Bóg mój stał się moją siłą. A mówił: «To zbyt mało, iż jesteś Mi Sługą dla podźwignięcia pokoleń Jakuba i sprowadzenia ocalałych z Izraela! Ustanowię cię światłością dla pogan, aby moje zbawienie dotarło aż do krańców ziemi»
- Czytany dzis fragment z ksiegi Izajasza nalezy do tak zwanych « Piesni o Sludze ». Wszystkie cztery, zaadresowane sa do narodu wybranego, doswiadczajacego szczegolnych trudnosci. Pochodza z szostego wieku przed nasza era - z czasu niewoli babilonskiej.
«Tyś Sługą moim, <Izraelu>, w tobie się rozsławię »
- Izajasz przypomina te slowa ludziom, ktorzy uginaja sie pod ciezarem trudnosci, ktorzy mysla czasem, ze Bog ich opuscil… Izajasz przypomina im, zapewnia ich, ze nadal sa narodem wybranym, ze Bog zawsze pozostanie wierny Przymierzu, ktore z nimi zawarl.
- Sługą jest tu nie jednostka ale caly narod wybrany.
« Pan, który mnie ukształtował od urodzenia na swego Sługę, bym nawrócił do Niego Jakuba i zgromadził Mu Izraela. »
- Izajasz mowi, ze Bog nie tylko o nich nie zapomnial ale nadal liczy na nich, liczy, ze wypelnia powierzona im misje : « w tobie się rozsławię ».
- Izajasz zapowiada tymi slowami bliskie wyzwolenie z deportacji babilonskiej.
Wyprowadzenie narodu wybranego z niewoli babilonskiej bedzie bowiem dowodem na to, ze Bog wyzwala swoj lud. W ten sposob wyzwoleni, moga sie stac wyzwolicielami innych. Nie sami z siebie ale dajac swiadectwo o doznanej lasce od Boga.
W tamtych czasach, kiedy jakis narod zostal podbity i deportowany, interpretowano to, jako niepowodzenie jego Boga. Tak wiec wybawienie narodu wybranego z niewoli, ukazywalo narodom poganskim wyzszosc Boga Jedynego nad ich bogami.
Tytul Sługi, przyznany narodowi wybranemu gdy znajdowal sie jeszcze w niewoli babilonskiej, wyraza dwie rzeczy :
1. Zapewnienie wsparcia i pomocy od Boga
2. Powierzenie mu misji : umacniania braci w wierze, ze Bog ich wybawi i dawania swiadectwa o tym wybawieniu wobec calego swiata. W ten sposob inni rozpoznaja w Bogu Zbawiciela i uwierza, ze On moze takze ich zbawic.
« Ustanowię cię światłością dla pogan, aby moje zbawienie dotarło aż do krańców ziemi»
- Bozy plan zbawienia ludzi jest wyrazem Jego milosci i pragnienia, by byli szczesliwi. Dotyczy on wszystkich ludzi, nie tylko narodu wybranego.
- Dotad myslano, ze tego zbawienia dokona Mesjasz. Wyobrazano sobie, ze bedzie Nim jeden z krolow Izraela. W czytanym dzis fragmencie, Izajasz sugeruje, ze bedzie nim caly narod wybrany, ktoremu Bog powierzyl misje w sluzbie calego swiata.
« Teraz przemówił Pan, który mnie ukształtował od urodzenia na swego Sługę, bym nawrócił do Niego Jakuba i zgromadził Mu Izraela. »
- Jesli tym Sluga jest Izrael to co znaczy, ze « zgromadzi Izraela »?
Izajasz zwraca sie tu szczegolnie do tak zwanej « malej reszty Izraela » czyli do tych, ktorych wiara nie zachwiala sie w czasie niewoli. To wlasnie ich powoluje Bog do zgromadzenia i do nawrocenia calego ludu Izraela. Na tym polega pierwszy etap ich misji.
« Ustanowię cię światłością dla pogan, aby moje zbawienie dotarło aż do krańców ziemi»
- To jest drugi etap misji « malej reszty »:
pomoc calemu narodowi wybranemu tak sie nawrocic, by w ten sposob dal swiadectwo o Mocy i Milosci Boga Jedynego wobec wszystkich ludzi na swiecie, az po krance ziemi”. Inaczej mowiac, odnowa narodu wybranego wpisana jest w plany Boze jako preludium zbawienia wszystkich ludzi.
Dla wielu wspolczesnych Izajaszowi, zapowiedzi te wydawaly sie nierzeczywiste. Trudno bylo im uwierzyc, ze ludzie, ktorzy doznali wielkiego cierpienia, ktorzy byli ofiarami przemocy i przesladowan, ktorzy zwatpili w Boga , ze oni na nowo zaufaja, ze powroca do Boga. To dlatego wielkim swiadectwem jest uzdrowienie wewnetrzne tak ciezko doswiadczonych ludzi, bo tylko Bog moze sprawic, ze ich rany sie zabliznia i ze na nowo, bezgranicznie Mu zaufaja.
« Pan rzekł mi…. Teraz przemówił Pan »
- Izajasz podkresla, ze jest tylko rzecznikiem Boga
« Bóg mój stał się moją siłą. On troszczy sie o mnie.»
- Izajasz kieruje te slowa nadziei do swych rodakow. Chce ich podniesc na duchu.
- Sa to slowa pokory czlowieka, ktory w wirze beznadziei wie, ze jego jedynym ratunkiem jest Bog.
PSALM 40
Złożyłem w Panu całą nadzieję;
On schylił się nade mną
i wysłuchał mego wołania.
I włożył w moje usta śpiew nowy,
pieśń dla naszego Boga.
Wielu zobaczy i przejmie ich trwoga,
i położą swą ufność w Panu.
Nie chciałeś ofiary krwawej ani obiaty,
lecz otwarłeś mi uszy;
całopalenia i żertwy za grzech nie żądałeś.
Wtedy powiedziałem: «Oto przychodzę;
w zwoju księgi o mnie napisano:
Jest moją radością, mój Boże, czynić Twoją wolę,
a Prawo Twoje mieszka w moim wnętrzu»
Głosiłem Twoją sprawiedliwość w wielkim zgromadzeniu;
oto nie powściągałem warg moich - Ty wiesz, o Panie.
Sprawiedliwości Twojej nie kryłem w głębi serca.
Głosiłem Twoją wierność i pomoc.
Nie taiłem Twej łaski ani Twej wierności
przed wielkim zgromadzeniem.
« Nie chciałeś ofiary krwawej ani obiaty (…) całopalenia i żertwy za grzech nie żądałeś. »
- Zaskakujace sa to slowa wiedzac, ze narod wybrany spiewal psalmy w czasie skladania ofiar w Swiatyni Jerozolimskiej. Oto ich znaczenie : « Panie, wiem, ze to, co najbardziej liczy sie dla Ciebie to nie ofiara sama w sobie ale nastawienie serca tego, ktory ja sklada. »
« Nie chciałeś ofiary krwawej ani obiaty, lecz otwarłeś mi uszy; całopalenia i żertwy za grzech nie żądałeś. Wtedy powiedziałem: «Oto przychodzę. »
- Historia biblijna ukazuje proces ksztaltowania sie wiary narodu wybranego. Spiewany dzis psalm mowi o ostatnim etapie pedagogi prorokow.
- Historia obrzedu skladania ofiar toczy sie rownolegle do historii poznawania Boga.
Lacinskie « sacrum facere » (skladac ofiare) znaczy doslownie : czynic sacrum czyli wchodzic w kontakt czy w komunie z Bogiem.
W miare rozwoju wiary i poznawania Boga, rozwija sie tez rytual skladania ofiar.
1. To nie narod wybrany zapoczatkowal skladanie ofiar Bogu. Jeszcze dlugo przed nim, czynily to ludy ze Srodkowego Wschodu.
2. Historia biblijna ukazuje, ze narod wybrany zawsze skladal ofiary. Wszystkie ich formy byly srodkiem komunikacji z Bogiem. W jezyku hebrajskim « skladac ofiare » znaczy « zblizac sie do Boga ».
3. Ofiary skladane przez narod wybrany przypominaja te, ktore skladaly inne ludy, sasiadujace z nimi. Byla w nich jednak znaczaca roznica : Izraelczycy nie skladali ofiar z ludzi. Bog Izraela jest Bogiem Zycia, zatem niewyobrazalna jest mysl, ze ktos pragnacy zblizyc sie do Niego musi zabic innego czlowieka.
· Abraham ofiarowal swego jedynego syna Bogu ale go nie zabil…
I) Znaczenie skladania ofiar Bogu.
- Sens i znaczenie skladanych ofar zmienial sie wraz z poznawaniem Boga. Na poczatku, rytualy skladania ofiar mialy wydzwiek magiczny, ich celem bylo « przekupienie » Boga…by zasluzyc sobie na Jego laski…
Z czasem, narod wybrany zrozumial, ze to Bog umilowal nas pierwszy…ze Jego laski sa za darmo, ze nie trzeba na nie zasluzyc…w ten sposob skladanie ofiary stalo sie gestem milosci i wdziecznosci Bogu, stracilo swa magicznosc stajac sie znakiem Przymierza.
- Cala pedagogia biblijna ksztaltuje czlowieka tak, by przestal zyc w stylu « cos za cos », by przestal kalkulowac, bowiem dopiero wtedy moze wejsc w nowy wymiar zycia, w wymiar Bozej Laski, ktora jest darmowa.
II) Przedmiot skladanych ofiar.
- Bog ksztaltowal wiare narodu wybranego za posrednictwem prorokow, ktorzy tlumaczyli, upominali, pocieszali….
· « Cóż ci mogę uczynić, Efraimie, co pocznę z tobą Judo? Miłość wasza podobna do chmur na świtaniu albo do rosy, która prędko znika. Dlatego ciosałem ich przez proroków, słowami ust mych zabijałem, a Prawo moje zabłysło jak światło. Miłości pragnę, nie krwawej ofiary, poznania Boga bardziej niż całopaleń. » (Oz 6,4-6)
- Z czasem narod wybrany zrozumial, ze skladac ofiare Bogu nie znaczy zabijac, by zyc ale propagowac zycie, pomagac innym zyc. To w ten sposob, czlowiek zbliza sie do Boga, ktory jest Zyciem. Idealna ofiara stala sie sluzba braciom. Mowia o tym wszystkie cztery teksty « Piesni o Sludze ».
« Nie chciałeś ofiary krwawej ani obiaty, lecz otwarłeś mi uszy. »
- Od poczatku swiata, Bog otwiera uszy czlowieka, aby trwac z nim w dialogu Milosci.
- Od zawarcia Przymierza na Synaju, skladanie ofiar ze zwierzat symbolizowalo wole przynalezenia do Boga.
W Nowym Przymierzu, to przynalezenie jest totalne, a ofiary skladane Bogu maja wylacznie wymiar duchowy.
Drugie czytanie - z pierwszego listu do 1 Koryntian 1, 1-3
Paweł, z woli Bożej powołany na apostoła Jezusa Chrystusa, i Sostenes, brat, do Kościoła Bożego w Koryncie, do tych, którzy zostali uświęceni w Jezusie Chrystusie i powołani do świętości wespół ze wszystkimi, którzy na każdym miejscu wzywają imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa, ich i naszego [Pana]. Łaska wam i pokój od Boga Ojca naszego, i od Pana Jezusa Chrystusa!
- Jestesmy kolo roku 55 naszej ery. Apostol Pawel uslyszawszy o problemach chrzescijan w Koryncie, pisze do nich swoj pierwszy list. W tamtych czasach Korynt byl miastem skrajnego bogactwa i jednoczesnie skrajnej nedzy. Usytuawany na drodze miedzy dwoma portami, miedzy dwoma morzami: Egejskim i Adriatyckim. Nie istnial jeszcze kanal Koryncki dlatego statki przemieszczano droga ladowa, umieszczajac je na duzych rolkach. Ta czesto uczeszczana droga prowadzila przez Korynt, co sprawilo, iz byl on miastem spotkan ludzi roznych ras, narodowosci, kultur i religii. Mozna bylo tam znalezc wszystko, czego wowczas szukano. Wydawalo sie, ze wszystko mozna bylo tam zalatwic. Powstalo nawet powiedzenie « zyc po koryncku », ktore mialo negatywne znaczenie : zycia w luksusie i w rozpuscie. Pawel znal dobrze Korynt, gdyz mieszkal tam poltora roku.
« którzy na każdym miejscu wzywają Imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa »
- Wzywac Imie Jezusa, znaczy uznawac Go za Boga.
- W czasach Pawla z Tarsu, slowo Pan, uzywane bylo wylacznie w stosunku do Boga.
To, co jest wspolne dla wszystkich chrzescijan:
1. Jezus Chrystus jest Panem naszego zycia i centrum calego swiata, w tym jego historii.
- To wlasnie dlatego Pawel nazywa nas « ludem swietym ». Swiety nie znaczy tu doskonaly tylko « nalezacy do Boga ». Poprzez Chrzest Swiety zostalismy konsekrowani Bogu.
- W czytanym dzis bardzo krotkim fragmencie listu Pawla az cztery razy uzyte jest imie Jezus Chrystus.
2. Wszyscy chrzescijanie ( bez wzgledu na to do jakiego kosciola naleza, bez wzgledu na rase i narodowosc) sa powołani!
· “Paweł, z woli Bożej powołany na apostoła Jezusa Chrystusa (…) do Kościoła Bożego w Koryncie, do tych, którzy zostali uświęceni w Jezusie Chrystusie i powołani do świętości…”
- To Jezus powolal Pawla na drodze do Damaszku i powierzyl mu misje. Pawel, zwraca sie do Kosciola w Koryncie powolujac sie na swoj autorytet, wyplywajacy z powolania.
- W jezyku greckim slowo kosciol (eklezia) pochodzi z tego samego rdzenia, co czasownik “powolywac” (kaleo). Pawel uzywa slowa Kosciol mowiac zarowno o Kosciele z Koryntu, jak i o calym Kosciele powszechnym.
- Kazda wspolnota Kosciola jest powolana do dawania swiadectwa o Milosci Boga do wszystkich ludzi. Kazdy Kosciol lokalny jest czescia Kosciola powszechnego.
Ewangelia - wedlug Jana 1,29-34
Nazajutrz zobaczył Jezusa, nadchodzącego ku niemu, i rzekł: «Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata. To jest Ten, o którym powiedziałem: Po mnie przyjdzie Mąż, który mnie przewyższył godnością, gdyż był wcześniej ode mnie. Ja Go przedtem nie znałem, ale przyszedłem chrzcić wodą w tym celu, aby On się objawił Izraelowi». Jan dał takie świadectwo: «Ujrzałem Ducha, który jak gołębica zstępował z nieba i spoczął na Nim. Ja Go przedtem nie znałem, ale Ten, który mnie posłał, abym chrzcił wodą, powiedział do mnie: "Ten, nad którym ujrzysz Ducha zstępującego i spoczywającego nad Nim, jest Tym, który chrzci Duchem Świętym" Ja to ujrzałem i daję świadectwo, że On jest Synem Bożym».
“Ja to ujrzałem i daję świadectwo, że On jest Synem Bożym».
- Dla Jana Chrzciciela, w chwili gdy wypowiada te slowa, wyrazenie “Syn Bozy” jest synonimem Mesjasza. Dopiero pozniej nabiora one znaczenia teologicznego:
· “…oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy.” (J 1,14)
Dlaczego tytul Mesjasza byl wowczas synonimem tytulu Syna Bozego?
- Poniewaz kazdy krol wstepujac na tron w Jerozolimie, otrzymywal oba te tytuly.
Mesjasz znaczy “namaszczony olejem” - kazdy nowy krol w czasie swej sakry byl namaszczany olejem.
Tytul Syna Bozego przyslugiwal krolom Izraela gdyz uwazano, ze jako “namaszczeni” byli pod szczegolna opieka Boga, ze Bog nieustannie ich wspieral i udzielal im natchnien.
«Ujrzałem Ducha, który jak gołębica zstępował z nieba i spoczął na Nim. Ja Go przedtem nie znałem, ale Ten, który mnie posłał, abym chrzcił wodą, powiedział do mnie: "Ten, nad którym ujrzysz Ducha zstępującego i spoczywającego nad Nim, jest Tym, który chrzci Duchem Świętym"
- Slowa: “ujrzysz Ducha spoczywającego nad Nim” wskazuja na to, ze Jezus bedzie sie wyroznial sposrod wszystkich krolow Izraela – ze bedzie nieustannie prowadzony przez Ducha Bozego. I to Jezus sprawi, ze Duch Swiety zostanie dany wszystkim ludziom:
· “I wyleję potem Ducha mego na wszelkie ciało, a synowie wasi i córki wasze prorokować będą, starcy wasi będą śnili, a młodzieńcy wasi będą mieli widzenia. Nawet na niewolników i niewolnice wyleję Ducha mego w owych dniach.” (Jl 3,1-2)
«Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata. “
- Zdecydowana wiekszosc narodu wybranego oczekiwala Mesjasza – krola, ktory bedzie rzadzil na tronie w Jerozolimie, co sugerowalo, ze Rzymianie przestana okupowac ich kraj, ze odzyskaja wolnosc i pokoj oraz szczescie.
- Jan Chrzciciel dobrze zrozumial, ze Jezus jest Mesjaszem ale nie do konca takim, jakim Go sobie wyobrazano.
Oto Baranek Boży:
- Jest to nawiazanie do baranka paschalnego, bedacego czescia rytu Paschy. Narod wybrany, przezywajac co roku swieta Paschy, upamietnia ucieczke z Egiptu, wspomina to, w jaki sposob Bog ich wyzwolil.
- Jan Chrzciciel nawiazuje tu tez do “Slugi Bozego”, ktorego Izajasz porownuje do baranka prowadzonego na rzez…
· “Dręczono Go, lecz sam się dał gnębić, nawet nie otworzył ust swoich. Jak baranek na rzeź prowadzony… » (Iz 53,7)
- Slowa te nawiazuja tez do sceny ofiarowania Izaaka:
· “Izaak odezwał się do swego ojca Abrahama: «Ojcze mój!» A gdy ten rzekł: «Oto jestem, mój synu» - zapytał: «Oto ogień i drwa, a gdzież jest jagnię na całopalenie?» Abraham odpowiedział: «Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój». (Rodz 22, 7-8)
- Jan Chrzciciel przedstawia Jezusa jako Baranka Bozego czyli jako Wyzwoliciela, Zbawiciela calej ludzkosci. Ten Baranek jest wybrany i poslany przez Boga, zgodnie z tym, co zapowiada Ksiega Rodzaju w cytowanym powyzej fragmencie.
· “I ujrzałem między tronem z czworgiem Zwierząt a kręgiem Starców stojącego Baranka jakby zabitego (…) I ujrzałem, i usłyszałem głos wielu aniołów dokoła tronu i Zwierząt, i Starców, a liczba ich była miriady miriad i tysiące tysięcy, mówiących głosem donośnym: «Baranek zabity jest godzien wziąć potęgę i bogactwo, i mądrość, i moc, i cześć, i chwałę, i błogosławieństwo»(…) «Zasiadającemu na tronie i Barankowi błogosławieństwo i cześć, i chwała, i moc, na wieki wieków!» (Ap 5, 6;11-13)
