Rozważania Biblijne 28.05.2023
Ebene 2
Pierwsze czytanie – z Dziejow Apostolskich 2,1-11
Kiedy nadszedł dzień Pięćdziesiątnicy, znajdowali się wszyscy razem na tym samym miejscu. Nagle dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru, i napełnił cały dom, w którym przebywali. Ukazały się im też języki jakby z ognia, które się rozdzieliły, i na każdym z nich spoczął jeden. I wszyscy zostali napełnieni Duchem Świętym, i zaczęli mówić obcymi językami, tak jak im Duch pozwalał mówić. Przebywali wtedy w Jerozolimie pobożni Żydzi ze wszystkich narodów pod słońcem. Kiedy więc powstał ów szum, zbiegli się tłumnie i zdumieli, bo każdy słyszał, jak przemawiali w jego własnym języku. Czyż ci wszyscy, którzy przemawiają, nie są Galilejczykami? - mówili pełni zdumienia i podziwu. Jakżeż więc każdy z nas słyszy swój własny język ojczysty? - Partowie i Medowie, i Elamici, i mieszkańcy Mezopotamii, Judei oraz Kapadocji, Pontu i Azji, Frygii oraz Pamfilii, Egiptu i tych części Libii, które leżą blisko Cyreny, i przybysze z Rzymu, Żydzi oraz prozelici, Kreteńczycy i Arabowie - słyszymy ich głoszących w naszych językach wielkie dzieła Boże.
Jerozolima:
- tutaj Jezus ustanowil Eucharystie
- tutaj zmartwychwstal
- jest miastem daru Ducha Swietego, to tutaj zostal On dany calej ludzkosci
W czasach Jezusa, zydowskie swieto ‘Szawuot’ (zydowska Piecdziesiatnica) jest bardzo wazne. Jest to swieto daru Prawa (Dziesieciu Przykazan), jedno z trzech najwazniejszych dla nich swiat. Liczni wierzacy, pielgrzymuja wtedy do Jerozolimy. Przybywaja z roznych krajow, takze z bardzo odleglych. I tak, na ulicach Jerozolimy slychac rozmowy w przeroznych jezykach. Sa tu “Partowie i Medowie, i Elamici, i mieszkańcy Mezopotamii, Judei oraz Kapadocji, Pontu i Azji, Frygii oraz Pamfilii, Egiptu i tych części Libii, które leżą blisko Cyreny, i przybysze z Rzymu, Żydzi oraz prozelici, Kreteńczycy i Arabowie”.
Prawdopodobnie nikt z nich nie slyszal o Jezusie z Nazaretu.
Dla uczniow Jezusa to swieto jest wyjatkowe: niedawno bo piecdziesiat dni wczesniej przezyli Jego smierc i zmartwychwstanie.
W czytanym dzis fragmencie Dziejow Apostolskich, aby wytlumaczyc, co wkrotce sie wydarzy, Lukasz nawiazuje do trzech waznych tekstow Starego Testamentu:
1. Ksiega Wyjscia,
rozdzial 19 mowiacy o darze prawa – darze dziesieciu przykazan na Synaju.
« dał się słyszeć z nieba szum, jakby uderzenie gwałtownego wiatru .. Ukazały się im też języki jakby z ognia…«
· « Trzeciego dnia rano rozległy się grzmoty z błyskawicami, a gęsty obłok rozpostarł się nad górą i rozległ się głos potężnej trąby, tak że cały lud przebywający w obozie drżał ze strachu. Mojżesz wyprowadził lud z obozu naprzeciw Boga i ustawił u stóp góry. Góra zaś Synaj była cała spowita dymem, gdyż Pan zstąpił na nią w ogniu i uniósł się dym z niej jakby z pieca, i cała góra bardzo się trzęsła. Głos trąby się przeciągał i stawał się coraz donośniejszy. Mojżesz mówił, a Bóg odpowiadał mu wśród grzmotów » (Wyj 19, 16-19)
- Lukasz chce w ten sposob pokazac, ze tegoroczne swieto ‘Szawuot’ jest ‘nowa gora Synaj’ : na Synaju, Bog dal swemu ludowi Prawo (10 Przykazan), by nauczyl sie zyc w Przymierzu z Nim. Teraz daje im Swego Ducha….w ten sposob Jego prawo zostaje tez zapisane na zywych tablicach – w sercach ludzi…
· “I dam wam serce nowe i ducha nowego tchnę do waszego wnętrza, odbiorę wam serce kamienne, a dam wam serce z ciała. Ducha mojego chcę tchnąć w was i sprawić, byście żyli według mych nakazów i przestrzegali przykazań, i według nich postępowali. Wtedy będziecie mieszkać w kraju, który dałem waszym przodkom, i będziecie moim ludem, a Ja będę waszym Bogiem…” (Ez 36, 26-28)
2. Ksiega proroka Joela 3,1
• «I wyleję potem Ducha mego na wszelkie ciało, a synowie wasi i córki wasze prorokować będą, starcy wasi będą śnili, a młodzieńcy wasi będą mieli widzenia. »
- Dla Lukasza, wszyscy zgromadzeni teraz w Jerozolimie pobozni zydzi, pochodzacy ze wszystkich krancow ziemi, symbolizuja cala ludzkosc, dla ktorej wypelnia sie teraz proroctwo Joela. A znaczy to, ze od dawna oczekiwany, slynny « dzien Boga » wlasnie nadszedl!
3. Ksiega Rodzaju 11, 1-9 : fragment o Wiezy Babel
« Mieszkańcy całej ziemi mieli jedną mowę, czyli jednakowe słowa. A gdy wędrowali ze wschodu, napotkali równinę w kraju Szinear i tam zamieszkali. I mówili jeden do drugiego: «Chodźcie, wyrabiajmy cegłę i wypalmy ją w ogniu». A gdy już mieli cegłę zamiast kamieni i smołę zamiast zaprawy murarskiej, rzekli: «Chodźcie, zbudujemy sobie miasto i wieżę, której wierzchołek będzie sięgał nieba, i w ten sposób uczynimy sobie znak, abyśmy się nie rozproszyli po całej ziemi». A Pan zstąpił z nieba, by zobaczyć to miasto i wieżę, które budowali ludzie, i rzekł: «Są oni jednym ludem i wszyscy mają jedną mowę, i to jest przyczyną, że zaczęli budować. A zatem w przyszłości nic nie będzie dla nich niemożliwe, cokolwiek zamierzą uczynić. Zejdźmy więc i pomieszajmy tam ich język, aby jeden nie rozumiał drugiego!» W ten sposób Pan rozproszył ich stamtąd po całej powierzchni ziemi, i tak nie dokończyli budowy tego miasta. Dlatego to nazwano je Babel, tam bowiem Pan pomieszał mowę mieszkańców całej ziemi. Stamtąd też Pan rozproszył ich po całej powierzchni ziemi. » (Rodz 11, 1-9)
- Te historie, moznaby opowiedziec jak sztuke w dwoch aktach.
Pierwszy akt :
- wszyscy ludzie mowia tym samym jezykiem,
- decyduja sie na zbudowanie ogromnej wiezy, mobilizujac wszystkie swe sily
Drugi akt :
- Bog interweniuje mieszajac im jezyki
- i rozpraszajac ludzi po calym swiecie
Lukaszowy opis Zeslania Ducha Swietego wpisuje sie w linie wydarzen na wiezy Babel, gdzie ludzie poznali roznorodnosc – teraz Duch Swiety uczy ich, jak zyc w jednosci, mimo tak duzej roznorodnosci, jaka reprezentuja.
- Lukasz przypomina tu o tym, ze za kazdym razem, gdy Bog interweniuje w zycie narodu wybranego, zawsze jest to dla jego dobra.
- Lukasz tlumaczy, ze prawdziwa jednosc mozna budowac w roznorodnosci, Bledem jest szukanie jej w jednolitości.
- Na Wiezy Babel, narod wybrany uczyl sie zycia w roznorodnosci. W czasie Piecdziesiatnicy, uczy sie dazenia do jednosci, zyjac w roznorodnosci.
Ps 104,1.24.29-31.34
Błogosław, duszo moja, Pana,
o Boże mój, Panie, Ty jesteś bardzo wielki.
Jak liczne są dzieła Twoje, Panie,
ziemia jest pełna Twych stworzeń.
Gdy odbierasz im oddech, marnieją
i w proch się obracają.
Stwarzasz je napełniając swym duchem
i odnawiasz oblicze ziemi.
Niech chwała Pana trwa na wieki,
niech Pan się raduje z dzieł swoich.
Niech miła Mu będzie pieśń moja,
będę radował się w Panu.
- Psalm ten zawiera w calosci 36 wersetow
- Jest rodzajem poematu
- Wyraza zachwyt nad dzielami Boga i uwielbienie Go
W Egipcie, na grobowcu pewnego faraona, jest wypisany poemat stworzony przez slynnego faraona Akh-en-Aton IV : jest to hymn na czesc Boga Slonce, z okolo 1350 lat pne czyli z epoki, gdy Hebrajczycy byli w Egipcie i prawdopodobnie znali ten utwor.
Jest wiele podobienstw (stylu i slownictwa) miedzy tym utworem a psalmem 104.
Jednak ciekawsze jest spojrzenie na roznice miedzy nimi, gdyz mozna zobaczyc wyrazne slady objawienia sie Boga narodowi wybranemu.
Pierwsza roznica
– Bog jest Jedynym, nie ma innego : tak wiec slonce nie moze byc Bogiem
– W Bibli slonce i ksiezyc maja okreslona rôle : sa cialami niebieskimi, cialami swietlnymi, zostaly stworzone przez Boga « Tyś stworzył księżyc, aby czas wskazywał słońce poznało swój zachód. ps 104,19
Druga roznica
– Wszystko, co Bog stworzyl jest dobre « i Bog widzial, ze bylo dobre... » (ksiega rodzaju) wiec zlo nie moze byc Jego dzielem.
– Psalm 104 wymienia wszystkie elementy stworzenia, powtarzajac jak refren slowa « będę radował się w Panu”
Trzecia roznica
– Bog jest w nieustannej relacji z kazdym ze swych stworzen: “Wszystko to czeka na Ciebie, byś dał im pokarm w swym czasie. Gdy im udzielasz, zbierają; gdy rękę swą otwierasz, sycą się dobrami. Gdy skryjesz swe oblicze, wpadają w niepokój; gdy im oddech odbierasz, marnieją i powracają do swojego prochu. Stwarzasz je, gdy ślesz swego Ducha i odnawiasz oblicze ziemi. “ ps 104, 27-30
Czwarta roznica
– Ukoronowaniem stworzenia jest czlowiek, ktoremu Bog dal swoje tchnienie
– “niech Pan się raduje z dzieł swoich. Niech miła Mu będzie pieśń moja, będę radował się w Panu”
– Narod wybrany wpisuje Boze dzielo stworzenia w perspektywe Przymierza: najpierw doswiadczyl wyzwolenia reka Boga i dopiero potem zaczal patrzec na dzielo stworzenia w swietle tego wyzwolenia:
* Psalm 104 uzywa tetragramu YHVH okreslajac Imie Boga, co po polsku jest przetlumaczone “Panie” dla pokreslenia ze chodzi tu o Boga, ktory zawarl Przymierze ze swym ludem.
* Slowa “ Panie, moj Boze, jakze jestes potezny!” przyppominaja inne: ”Bedziecie moim ludem a Ja bede waszym Bogiem”.
Drugie czytanie - 1 Kor 12,3b-7.12-13
Nikt nie może powiedzieć bez pomocy Ducha Świętego: "Panem jest Jezus". Różne są dary łaski, lecz ten sam Duch; różne też są rodzaje posługiwania, ale jeden Pan; różne są wreszcie działania, lecz ten sam Bóg, sprawca wszystkiego we wszystkich. Wszystkim zaś objawia się Duch dla [wspólnego] dobra. Podobnie jak jedno jest ciało, choć składa się z wielu członków, a wszystkie członki ciała, mimo iż są liczne, stanowią jedno ciało, tak też jest i z Chrystusem. Wszyscyśmy bowiem w jednym Duchu zostali ochrzczeni, [aby stanowić] jedno Ciało: czy to Żydzi, czy Grecy, czy to niewolnicy, czy wolni. Wszyscyśmy też zostali napojeni jednym Duchem.
1. Paweł szkicuje tu obraz Koscioła jako ciała zbudowanego z różnych członków. Wyjaśnia też Jego misję. Powinnien być miejscem:
- gdzie nie ma wywyższania się i życia według hierarchi
- gdzie powołanie i awans nie jest wyróżnieniem ale służbą
* «Wiecie, że władcy narodów uciskają je, a wielcy dają im odczuć swą władzę. Nie tak będzie u was. Lecz kto by między wami chciał stać się wielkim, niech będzie waszym sługą. « (Mt 20, 25-26)
- Gdybyśmy chcieli przedstawić Kościół za pomocą rysunku to nie przypominałby on piramidy tylko wielki tłum skupiony wokól Kogoś.
2. Nasze różnorodności są darem, są nam zadane :
· « Różne są dary łaski, lecz ten sam Duch; różne też są rodzaje posługiwania, ale jeden Pan... » ; « Wszystkim zaś objawia się Duch dla [wspólnego] dobra ».
- Często zdarza się życiu, że inność czy różnice wywołują strach, a nawet cierpienie. Tymczasem Paweł zaprasza nas, byśmy radowali się z tego, co w nas różne bo Duch Swięty, na tych różnicach, może wybudować prawdziwą jedność.
- Duch Święty, który został nam dany jest Duchem Miłosci, przebaczenia i pojednania.
· « Po tym wszyscy poznają, żeście uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali». (Jan 13, 35).
- Jedność w różnorodności jest niemałym wyzwaniem. Możemy je wygrać tylko z pomocą Ducha Świętego – Ducha Miłości łączącej Ojca i Syna.
Ewangelia J 20,19-23
Wieczorem w dniu Zmartwychwstania, tam gdzie przebywali uczniowie, gdy drzwi były zamknięte z obawy przed Żydami, przyszedł Jezus, stanął pośrodku i rzekł do nich: Pokój wam! A to powiedziawszy, pokazał im ręce i bok. Uradowali się zatem uczniowie ujrzawszy Pana. A Jezus znowu rzekł do nich: Pokój wam! Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam. Po tych słowach tchnął na nich i powiedział im: Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane.
- Jan pisze tu, ze jest wieczór w dniu Zmartwychwstania czyli niedziela – pierwszy dzien tygodnia :
- Słowa te nawiazują do nowego stworzenia : w judaizmie często wspomina się 'pierwsze stworzenie', ktorego Bóg dokonał w ciągu siedmiu dni. Oczekiwano tez, ze ósmego dnia, przyjdzie Mesjasz i dokona nowego stworzenia.
« Po tych słowach tchnął na nich «
– Jezus tchnął na uczniów przekazując im Ducha Świętego
* «... wtedy to Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą. »(Rodz 2,7)
Ważnym jest przyjrzeć sie porządkowi, w jakim pisze Jan bo jest w nim przesłanie :
1. « Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam »
2. « tchnął na nich i powiedział im: Weźmijcie Ducha Świętego »
3. « Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone »
- Pierwsze i trzecie zdanie wyrażaja misję, oba otaczają zdanie o darze Ducha Świętego, co znaczy że Duch Święty został dany dla wypełnienia misji. A misja ta jest « odpuszczanie grzechów ».
- Jezus posłany przez Ojca, posyła teraz uczniów na misję.
- To posłanie dotyczy każdego ochrzczonego. Jesteśmy posłani by 'usuwać' grzechy świata żyjąc jak Baranek Boży : « Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata » mówił Jan Chrzciciel.
Baranek Boży :
- ten, o którym mówi Izajasz w 53 rozdziale
- Baranek Paschalny, który własnym życiem podpisuje wyzwolenie swego ludu z grzechów, z nienawiści i z wszelkiej przemocy
Jezus często mówił o swojej misji :
- »Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne.
- « Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony »...
« Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane » :
– Pierwsza część tego zdania wydaje się jasna – w przeciwieństwie do drugiej
– Stary Testament głosił już, że Bóg przebacza nam zanim zdązymy zadośćuczynić za nasze grzechy, gdyż przebaczenie jest wpisane w Jego byt. Bóg jest Darem i Przebczeniem, i Miłosierdziem – z Miłością pochyla się nad nędzą człowieka.
– Uczniowie Jezusa otrzymali moc Bożego przebaczenia, każdy ochrzczony może dawać świadectwo tego przebaczenia
– To przebaczenie może być głoszone na dwa sposoby : słowem i czynem
– Jezus uczynił nas świadkami swego przebaczenia
'Nowe stworzenie' polega na tym, ze otrzymaliśmy dar Ducha Swietego: Jezus tchnął w nas moc i zdolność przebaczania. Odtąd Duch Święty 'podpowiada nam' słowa i gesty przebaczenia. To On pomaga nam stać się 'barankami Bożymi' zwyciężającymi spirale przemocy i nienawiści. Jezus powiedział kiedyś uczniom : « Posyłam was jak owce między wilkii ».
Ta misja trwać będzie aż nadejdzie zapowiadany przez Stary Testament 'ósmy dzień', kiedy to cała ludzkosć prawdziwie pozna Miłość i przebaczenie...
